بررسی تطبیقی معادل‌های انگلیسی در فارسی: بررسی موردی واژه‌های مصوب فرهنگستان سوم از دیدگاه معیارسازی

یکی از فرآیندهای اصلی مؤثر در بالابردن جایگاه یک زبان، معیارسازی است. فرهنگستان زبان و ادب فارسی به‌عنوان یک نهاد برنامه‌ریزی زبانی، می‌تواند معیارسازی مفاهیم جدید علمی، فنی و تخصصی در حوزه‌های مختلف را در دستور کار خود داشته باشد تا متخصصان رشته‌های علمی بتوانند از زبان بومی خود برای تبادل نظر و دانش فنی بهرۀ کافی ببرند. این پژوهش، ازنظر هدف از نوع پژوهش‌های نظری، چارچوب این تحقیق براساس اینفوترم و روش تحقیق این پژوهش به‌صورت اکتشافی و به‌شیوۀ تحلیل محتوا است که در دو بخش انجام پذیرفته است. در بخش اول پژوهش، واژه‌های مصوب سیزده دفتر (1395-1376) از دیدگاه معیارسازی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج برگرفته از این مرحله نشان می‌دهد که از تعداد کل واژه‌های مصوب (32800)، 1- حدود 18 درصد یه یکدیگر ارجاع داده شده‌اند؛ 2- حدود 4 درصد چندمعنایی بوده‌اند؛ 3- حدود 2 درصد به بیش از یک مدخل واژگانی اشاره داشته‌اند. در بخش دوم پژوهش، روند کار فرهنگستان زبان و ادب فارسی در ارتباط با معیارسازی فرهنگ‌های تخصصی رشته‌های علمی مورد بررسی قرار گرفته است که داده‌های این بخش بیش از 100 واژه از فرهنگ‌های تخصصی (انگلیسی- فارسی) در 25 رشتۀ علمی است. از بررسی‌های انجام‌گرفته چنین نتیجه‌گیری می‌شود که نابسامانی، وجود تکثر اصطلاحی و مفهومی در فرهنگ‌های تخصصی محرز است و معیارسازی این فرهنگ‌های تخصصی می‌تواند در اولویت کاری فرهنگستان سوم قرار گیرد.